یافته جدید ناسا: هیچ شانسی برای یافتن حیات در زهره وجود ندارد

یک مطالعه بحث برانگیز در سال 2020 ادعا کرد که فسفین را در جو جهنمی زهره کشف کرده است. وجود این ماده شیمیایی می تواند نشانه ای از وجود حیات فرازمینی در این سیاره باشد. اما یک تحقیق جدید این یافته را زیر سوال برده است.

در سال 2020، گروهی از محققان بر اساس داده های جمع آوری شده از فضاپیمای آکاتسوکی آژانس فضایی ژاپن که از سال 2015 به دور سیاره زهره می چرخد، کشف فسفین در جو سیاره را اعلام کردند. در زمین، فسفین در اثر تجزیه در جو آزاد می شود. از مواد بیولوژیکی ادعای کشف فسفین در جو زهره جرقه ای برای نظریه های احتمال وجود حیات فرازمینی در این سیاره همسایه بود.

داده های جمع آوری شده از کاوشگر پایونیر 13 ناسا در سال 1978 نیز این کشف را تایید کرد. با این حال، جامعه نجوم به این یافته ها مشکوک بود. بر اساس مطالعه جدیدی که در 21 اکتبر در مجله Geophysical Research Letters منتشر شد، محققان از رصدخانه Stratospheric for Infrared Astronomy (SOFIA) برای مطالعه جو زهره استفاده کردند. سوفیا حاصل همکاری مشترک آژانس فضایی آلمان و ناسا است.

بر اساس یافته های جدید، بعید است که گاز فسفین در جو زهره وجود داشته باشد، و حتی اگر وجود داشته باشد، غلظت بسیار پایین آن که بیش از 0.8 قسمت در میلیارد نیست، برای اثبات وجود حیات فرازمینی کافی نخواهد بود. سوفیا که به تازگی بازنشسته شده است، نسخه اصلاح شده بوئینگ 747SP بود که تلسکوپ مادون قرمز را حمل می کرد. این تلسکوپ از در بزرگی در کنار هواپیما به بیرون نگاه می کرد. این هواپیما در لایه دوم جو زمین در ارتفاع 12 تا 50 کیلومتری از سطح زمین پرواز می کند و به سوفیا اجازه می دهد تا جو سایر سیارات منظومه شمسی را بدون تداخل با مواد شیمیایی جو زمین مطالعه کند.

^{رصدخانه صوفیه در آسمان. یک تلسکوپ مادون قرمز بزرگ در کنار هواپیما به کیهان نگاه می کند.}

چندین ماه طول کشید تا محققان دید خوبی از جو زهره پیدا کنند زیرا سوفیا زمان محدودی برای تمرکز بر روی این سیاره داشت. برای مطالعه اتمسفر زهره، سوفیا باید 30 دقیقه قبل از غروب خورشید فعال می شد تا با نور شدید خورشید مواجه نشود و زهره باید در جهت گیری دقیق نسبت به زمین قرار می گرفت. به گفته مارتین کوردینر، نویسنده ارشد این مطالعه و اخترفیزیکدان در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا:

نور خورشید نباید به طور تصادفی به ابزار تلسکوپ برخورد کند. برای چنین مشاهدات حساسی، تا حد امکان باید از نور خورشید اجتناب کرد.

تحقیقات جدید اولین موردی نیست که در جستجوی فسفین در جو زهره شکست خورده است. سایر تحقیقات سعی کردند نتایج تحقیقات 2020 را تکرار کنند. اما یافته‌های جدید، به لطف حجم عظیمی از داده‌های جمع‌آوری‌شده از سوفیا، قطعی‌ترین یافته‌ها هستند و وجود حیات فرازمینی در زهره را رد می‌کنند.

حتی اگر آثاری از فسفین در زهره وجود داشته باشد، احتمالاً از برخورد صاعقه یا فعالیت های آتشفشانی منشاء می گیرد. برای مدت طولانی، تصور می شد که سیاره زهره به دلیل موقعیت و اندازه شباهت آن با زمین، پتانسیل رشد حیات فرازمینی را دارد. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که این سیاره برای اشکال مختلف حیات فرازمینی مناسب نیست.

مطالعه دیگری درباره جو زهره در سال 2021 به این نتیجه رسید که تقریباً هیچ بخار آبی در ابرهای زهره وجود ندارد، به این معنی که سطح زهره احتمالاً برای پشتیبانی از حیات میکروبی خیلی خشک است. بنابراین، بهتر است محققان جستجوی حیات فرازمینی را به اهداف دیگری در منظومه شمسی مانند قمر انسلادوس زحل و قمر تیتان یا قمر مشتری اروپا هدایت کنند.