کشورها سعی می کنند تصویر یا برند خارجی خود را بهبود بخشند و در نتیجه تجارت و گردشگری و سرمایه گذاری مستقیم خارجی را افزایش دهند و حتی نیروی انسانی ماهر را جذب کنند.
سالنامه مهاجرت 1401 ایران با بررسی جایگاه کشور در برخی شاخص های جهانی قدرت نرم، تصویری از وضعیت برند کشور ترسیم می کند. وضعیتی که نشان می دهد یک کشور چقدر جذاب یا دافعه است. مولفه هایی مانند آرامش، شادی، کیفیت هوا، سیستم سلامت، نوآوری، قدرت پاسپورت، سرعت اینترنت به برند کشور مربوط می شود.
ایران در بین 146 کشور در صلح جهانی رتبه 141 را دارد. در این شاخص رتبه اول متعلق به ایسلند و در همسایگی ایران جایگاه ارمنستان 83 است و رتبه ایران در شاخص شادی تعریف نشده و در بین 146 کشور رتبه 110 را به خود اختصاص داده است. شادترین کشور فنلاند است و در بین کشورهای نزدیک کویت رتبه 50 را دارد و به مراتب شادتر از ایران است.
نظام سلامت ایران نیز در رتبه آخر قرار دارد و در بین ۹۶ کشور در رتبه ۸۴ قرار دارد. لازم به ذکر است که نظام سلامت لبنان با رتبه 53 بهتر از ایران است.
ارزیابی وضعیت اینترنت در کشور نیازی به بررسی رتبه های بین المللی ندارد و کاربران ماه هاست که روزانه با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند. حتی قبل از محدودیت های جدید اینترنت، ایران از نظر سرعت اینترنت در بین 182 کشور در رتبه 146 قرار داشت.
ایران جایگاه قابل توجهی در تاثیر پاسپورت و آلودگی هوا و درک جهانی ندارد. نفوذ پاسپورت ایران در بین 116 کشور در رتبه 102 و ادراک فساد در رتبه 150 از 180 کشور جهان قرار دارد. در رده بندی آلوده ترین کشورها در بین 117 کشور ایران در رده بیست و چهارم قرار دارد.
نوآوری تنها شاخصی است که رتبه ایران در آن امیدبخش است و در بین 132 کشور جهان از نظر نوآوری، ایران در رتبه 53 قرار دارد. این رتبه از دیدگاه تقویم مهاجرت، در نتیجه تلاش های انجام شده در دهه اخیر برای ایجاد و توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری به دست آمده است.
جایگاه کشورها در شاخص های جهانی نشان دهنده ضعف و قوت برند کشور است. عواملی که یک کشور را برای اقامت یا مهاجرت و یا مکانی برای مهاجرت آسان می کند. جذب و حفظ نیروی انسانی ماهر یکی از اهدافی است که کشورهای پیشرو در زمینه سیاست مهاجرت دنبال می کنند.
از آنجایی که این شاخص ها نقش مهمی در موفقیت یا شکست سیاست های مهاجرتی ایفا می کنند، در آخرین سالنامه مهاجرتی ایران آمده است: «بدون ایجاد اصلاح اساسی در این شاخص ها که ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توسعه را در بر می گیرد، نمی توان وجود داشت. امید به موفقیت سیاست های مهاجرتی و ایجاد تعادل در هر دو جریان ورودی و خروجی مهاجرت در کشور وجود داشت.
این سالنامه تاکید می کند که کشورها با ایجاد تصویر و چشم اندازی روشن از آینده از طریق برنامه های توسعه بزرگ، به قطب های اقتصادی و نوآوری تبدیل می شوند. اما کشورهای منفعل که از ایجاد برنامه‌های رویایی و زیرساخت‌های جذاب غفلت می‌کنند، نه تنها فرصت جذب استعدادهای جهانی را ندارند. اما نیروی انسانی خود را نیز از دست می دهند.