در پنل وضعیت نوآوری در ایران و وضعیت نظام پرداخت نهمین همایش بانکداری الکترونیک، مدیرعامل شاپرک، رئیس دبیرخانه سازمان نصر کشور و فعالان بانکی به بیان چالش های این حوزه پرداختند.
سیدکاظم دهقان، مدیرعامل شاپرک با اشاره به اینکه در مجموع پرداخت از طریق اینترنت کاهش داشته، اما کل تراکنش ها در سال مالی گذشته 13.5 درصد رشد داشته است، گفت: این خلاف است. رشد 22 درصدی که در سال مالی قبل داشتیم.»
وی همچنین از رشد 25 درصدی مبلغ تراکنش ها خبر داد و گفت: در این زمینه تحلیل هایی وجود دارد که البته پرداخت های موبایلی در داخل کشور به کانال USSD محدود می شود و آماری که می گوییم بحث USSD مربوط به شارژ و قبوض و خیریه است. و…
به گفته دهقان، محدودیت تراکنش با هر کارت در روز، دامنه تراکنش ها را محدود می کند و نرخ تورم باعث می شود برخی از معاملات از این محدوده فراتر رفته و بخشی از بازار از تراکنش ها به بازارهای دیگر و روش دیگر پرداخت منتقل شود.
مدیرعامل شاپرک گفت: در سال‌های 92-1390 با رشد حدود 45 درصدی مواجه بودیم و در سال 1398 نرخ کاهش یافت تا اینکه کرونا سود پرداخت‌های غیرنقدی را افزایش داد و شاهد نرخ تورم در کشور هستیم که طبق آمارهای رسمی بیش از 46 درصد است، فاصله این میزان با رشد 24 درصدی حجم تراکنش‌ها به این معناست که بخشی از تراکنش‌ها در حوزه‌هایی بوده که از کارت به کارت منتقل شده است و باعث کاهش مصرف مردم شده است.»
وی همچنین گفت: پلتفرم‌ها و مسیرهای پرداخت موجود ایران با هم تطابق چندانی ندارند: می‌توان گفت آماری که در شبکه پرداخت داریم نشان از ترجیح کانال‌های جایگزین و خرید مبتنی بر کارت و استفاده از کیف پول موبایلی دارد. در شرایطی که بسترها و مسیرهای پرداخت موجود ایران با دنیا همخوانی دارد، تا حد زیادی وجود ندارد زیرا به دلیل ماهیت خاص شکل‌گیری این شبکه است.
دهقان تاکید کرد: در سال های گذشته استفاده از برخی روش های پرداخت دنبال شده و این امکان در فرآیندها فراهم شده است، اما برد آن کم است و فاصله ما به دلایلی از جمله تحریم باعث شده استانداردها در برخی محدود شود. استفاده از کارت های مغناطیسی با کارت های هوشمند در دنیا نیز یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی در این بخش است.
وی با تاکید بر نقش مهم رگولاتوری در بحث توسعه کسب و کار و ایجاد امنیت و سلامت شبکه، گفت: ما یک گذر از مقررات جدی و اجباری در دنیا داشتیم و این مسیری است که اگر بخواهیم در ایران داشته باشیم. ما باید به غیر از چرخه مقررات توجه کنیم، حدود بالا در این حوزه باید به نوعی در خدمت توسعه کسب و کار باشد. جهان.”
فروشگاه شارژ یک پرداخت موبایلی نیست
در بخشی دیگر از این پنل، رئیس دبیرخانه سازمان نصر کشور با بیان اینکه فین تک ها به جایی رسیده اند که فقط یک درخواست مشخص از دولت دارند و آن اینکه کاری انجام نشود و راه خودشان را پیدا کنند، گفت: رگولاتور در ایران همیشه علاقه مند است که در میانه کار باشد و “نوآوری در این فضا صورت نمی گیرد.”
صادق فرامرزی در ادامه با تاکید بر اینکه رگولاتور باید طوری برنامه ریزی کند که فین تک ها بتوانند حرکت کنند، گفت: در حال حاضر رابطه فین تک ها و رگولاتور فراز و نشیب هایی دارد و خوب نیست، گفت: فین تک ها در ایران جوان هستند و علاقه مند به ایجاد فضا برای ارتباط با بزرگ هستند. سازمان های.”
به گفته وی، شرکت های فین تک در ایران وضعیت خوبی ندارند و با خروجی مواجه هستیم: فین تک ها به طور معمول نیاز به چارچوب دارند و باید بدانند چگونه کار کنند تا به سمت آن حرکت کنند.
وی مهمترین ویژگی اقتصاد دیجیتال را عدم ثبات در کنار نوآوری دانست و ادامه داد: اما این استعاره نیز می تواند تغییر کند و بگذارد رگولاتور ریل را بگذارد و گاردریل را به میل خود بگذارد. ایده آل ذهنی من این است که شاید عده ای بخواهند از ریل رگلاتور استفاده کنند اما نباید مانع حرکت دیگران شود و می توان کارهای دیگری را نیز انجام داد.
صادق فرامریزی درباره آمار پرداخت موبایلی گفت: رشد و کاهش پرداخت موبایلی را نمی توان مشاهده و بیان کرد زیرا شکل نگرفته و در دنیا تفاوت هایی در این زمینه وجود دارد. وی تاکید کرد: اساسا پرداخت موبایلی نداریم و فروش شارژ را نمی توان پرداخت موبایلی دانست.
بیشتر تمرکز ما بر حذف محدودیت های نظارتی است
در بخشی دیگر از این پنل، معاون بانکداری شخصی بانک تجارت نظام پی به حذف حساب در پرداخت های بین افراد پرداخت و سپس در نحوه کنترل پرداخت ها مشکلاتی به وجود آمد و در نهایت این بازار سرکوب شد و نشد. به سمت پرداخت های آسان بروید: “گام بعدی این بود که می توانست پول را حذف کند اما با جایگزینی دارایی ها می توانستیم پرداخت ها را انجام دهیم.”
امیرحسین داودیان با بیان اینکه در زمان تهدید کرونا بیشتر نقدینگی برداشته شد و کمک چندانی به شبکه پرداخت نشد، گفت: بیشتر سرمایه گذاری در اکوسیستم پرداخت بر روی ابزار متمرکز است و نوآوری ها زیاد اتفاق نمی افتد. اساساً ما از اختلاط صنایع اجتناب می کنیم زیرا موانع ورود به صنعت بالا نگه داشته می شود.»
وی با تاکید بر اینکه داشتن استراتژی مهمتر از عرضه محصولات است و برای اینکه بتوانیم تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم و برای کل شبکه مزیت ایجاد کنیم، در لایه داشتن استراتژی ضعیف عمل کرده ایم، گفت: در بسیاری از موارد ما تمرکز بر حذف محدودیت های نظارتی است، و بسیار “ما به سمت استراتژی حرکت نکرده ایم.”
رشد پرداخت های غیر دیجیتال
مدیرعامل پرداخت الکترونیک پاسارگاد با اشاره به افزایش روزافزون شرکت‌های فین‌تک و فناوری و همچنین سرعت اینترنت و دسترسی خانوارها، گفت: پس از شیوع کرونا، به خرید آنلاین عادت کردیم و فرهنگ خرید اینترنتی شکل گرفت. پس از آن لجستیک نیز شکل گرفت.
به گفته وی، سوال این است که پرداخت های موبایلی و غیردیجیتال چه مسیری را طی کرده است: «هزینه های سخت افزاری به دلار 50 هزار تومانی رسید و خروجی آن به سودآوری و نقدینگی شرکت ها برمی گردد و آنها را تحت فشار قرار می دهد، POS در سال 2018 88 بوده است. درصد و در سال 2019، 90 درصد و در سال 1401، 91 درصد از کل پرداخت‌ها و پرداخت‌های غیر دیجیتالی در حال رشد هستند.
ما در حوزه فین تک عقب هستیم
مدیرعامل شرکت هلدینگ بهسازان فردا با اشاره به تراکنش های چند صد میلیونی روزانه در شبکه پرداخت کشور گفت: سال ها حرف اول و آخر را کارتخوان ها می زدند و در سال های اخیر پرداخت های فین تک و موبایلی مطرح شده است. و اوج این موضوع در دوره کرونا است.
به گفته وی، اگرچه دوران کرونا بهترین فرصت برای توسعه پرداخت‌های آفلاین بود، اما رشدی نداشت: «بحث پرداخت موبایلی در دنیا در سال‌های اخیر مطرح شده است و در سال ۲۰۲۱ حدود ۲ تریلیون تراکنش تلفن همراه با رشد 35 درصدی در دنیا اتفاق افتاد که رشد خوبی است در این زمینه اتفاق افتاده است.
احمد جعفری با اشاره به اینکه تعداد کاربران موبایل در دنیا به 2 میلیارد نفر رسیده و در سال های آینده به 4 میلیارد نفر خواهد رسید، گفت: بیشتر تراکنش ها در گذشته از طریق وجه نقد، کارت و چک انجام می شد اما امروز به صورت نقدی و کارت و چک انجام می شد. حرکت به سمت کریپتوها، حساب به حساب و … از بین رفته است و پرداخت ها به ماشین در ماشین و متاورس رفته است.”
به گفته وی، ممکن است تعداد استارت آپ ها و اپلیکیشن های موبایلی فعال در کشور به اندازه انگشتان دست نباشد، اما در دنیا تعدادشان زیاد است و ما با آن فاصله داریم: ما هنوز تراکنش های موبایلی را رسما به رسمیت نشناسیم. در حوزه فین تک ها عقب مانده اند و باید برای افزایش نقش آنها در این زمینه برنامه ریزی کنیم.»