سعید مقیسه، رئیس سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوتی و تصویری در فضای مجازی (ساترا) در گفت وگو با ایسنا، آخرین اخبار و تصمیمات مربوط به بسترهای آنلاین فراگیر صوتی و تصویری را بیان کرد. این موارد از یک سو مربوط به قوانینی است که این رسانه ها موظف به رعایت آن هستند و از سوی دیگر شامل مواردی است که طرح های حمایتی ساترا برای این پلتفرم ها معرفی می کند.
یکی از طرح هایی که ساترا با هدف حمایت از رسانه های فعال در فضای مجازی در نظر گرفته است، آثار تولیدی صداوسیما است که در اختیار این بسترهای پخش صوتی و تصویری قرار گرفته است: «از ابتدای سال جاری برخی از آثار صداوسیما به صورت رایگان در رسانه های صوتی و تصویری موجود قرار گرفته است و در ماه جاری (آذر) 249 قسمت از محتوای فیلم و سریال بر روی پلتفرم ها قرار خواهد گرفت.
البته با توجه به توضیحات ساترا در مورد این بسته حمایتی، این محتوا که شامل فیلم، سریال، انیمیشن، مسابقه تلویزیونی و انواع قالب ها اعم از ایرانی و خارجی است با شرایط خاصی در اختیار پلتفرم ها قرار گرفته است تا بتوانند پخش شوند. و از آن درآمد کسب کنید. شرط مقرر این است که بسته حمایتی فقط به رسانه هایی تعلق می گیرد که مقررات ساترا را رعایت کنند. مقیسه در این خصوص اظهار داشت:
ما یک سیستم رتبه بندی داریم. رسانه ها 50 امتیاز از 100 امتیاز در ابتدای صدور مجوز دارند. آنها به دلیل فعالیت مثبت امتیاز مثبت و به دلیل تخلفات خود امتیاز منفی می گیرند. هر وقت بخواهیم حمایت کنیم به تراز مثبت آن رسانه نگاه می کنیم وگرنه اگر تراز منفی باشد مشمول این حمایت نمی شود.
انواع مجوزهای صادر شده توسط ساترا
مقیسه درباره روند اعطای مجوز به پلتفرم ها نیز توضیحاتی ارائه کرد و از سه نوع مجوز صادر شده توسط سترا خبر داد و گفت: سترا سه نوع مجوز ایجاد رسانه، پروانه ساخت و مجوز انتشار صادر می کند که پروانه ساخت در مرحله صادر می شود. از فیلمنامه و پلان قبل از تولید و پروانه اکران زمانی صادر می شود که تولید به پایان برسد و مطابق با آنچه باید تولید می شد.
وی همچنین به نقش نمایندگان وزارت ارشاد در روند اعطای مجوز از سوی ساترا اشاره کرد. به گفته مقیسه، تعامل سترا با وزارت ارشاد در حوزه تولید و نشر انجام می شود و وزارت ارشاد در هر یک از دو شورای مربوطه یک نماینده دارد. وی همچنین از اضافه شدن نمایندگان وزارت ارشاد به شوراهای سازمان تنظیم مقررات رسانه جهانی صوتی و تصویری در فضای مجازی خبر داد و اظهار داشت:
به زودی دو نفری که وزارت ارشاد درباره آنها به جمع بندی نهایی رسیده است برای عضویت در شوراها به ساترا معرفی می شوند. ما شورایی به نام مجوز محتوای حرفه ای و همچنین شورای نشر داریم، اولین کار ایجاد و در مرحله فیلمنامه است و کار دوم صدور مجوز انتشار است.
اخیرا ساترا از نوع جدیدی از نظارت خبر داده است که پس از انتشار محتوا و مشاهده توسط مخاطبان انجام می شود. این نظارت بر عهده مخاطبان است و می توانند تخلفاتی را که در محتوای این پلتفرم ها مشاهده می کنند از طریق سامانه «ساپرا» گزارش کنند. رئیس ستره در مورد این سامانه توضیح داد:
ساپرا سامانه ای برای دریافت شکایات مردمی درباره محتوای توهین آمیز در فضای مجازی است. هر پلتفرمی موظف است شرایطی را فراهم کند تا مخاطب در صورت شکایت از محتوایی بتواند در همان بستر گزارش دهد.
به گفته معاون صدا و سیما، ساپرا یک سامانه مجزا از خود رسانه است که آدرس آن در سایت ساترا است که کاربران می توانند خطاهای احتمالی را گزارش کنند و این اساس اولویت نظارتی در ساترا خواهد بود. اگر رسانه ای به تخلفات اعلام شده از سوی ساپرا توجه نکند، مشمول ضوابط برخورد با تخلفات خواهد شد.
ساترا خواهان نظارت بیشتر است
مقیسه علیرغم انواع نظارت های ساترا همچنان اعلام می کند که برخی از محتوای این بسترهای آنلاین مورد تایید این سازمان نیست. وی یکی از دلایل وجود این مطالب را عدم نظارت قبلی می داند: «برخی مطالب مجوز ممیزی قبلی ندارند و در حال حاضر ممیزی ها و نظارت ها در فضای مجازی بعضاً به گذشته نگر است، مانند شبکه های کاربر محور که ممیزی ماشین آلات و در غیر این صورت ممیزی های گذشته نگر دارند.”
به همین دلیل مقیسه از قصد سترا برای حرکت به سمت نظارت قبلی خبر داد و گفت: به سمتی می‌رویم که به زودی تمامی محتوای حرفه‌ای در رسانه‌های صوتی و تصویری فراگیر در فضای مجازی دارای ممیزی قبلی شوند، اما در حال حاضر مردم اعتماد دارند که این رسانه دارای یک با مجوز ساترا، حسابرسی ساترا یا صداوسیما را مرجع آن تلقی نکنند.»
رئیس ساترا همچنین بر لزوم پایبندی به بسترهای پخش آنلاین صدا و تصویر جهانی تاکید کرد و تصریح کرد: رسانه ای که مجوز ساترا را داشته باشد به این معناست که اصول این سازمان را پذیرفته است. بنابراین در صورت تخلف این رسانه، ساترا امکان پیگیری و برخورد بازدارنده با آن را دارد. علاوه بر این، آثار بارگذاری شده در این پلتفرم مجوزهای لازم را از این پلتفرم کسب کرده اند. با این حال، به زودی سازوکاری اجرا می شود که مجوز گرفتن از ساترا را برای این آثار ضروری می کند. مقیسه در این خصوص اظهار داشت:
اگر مطالب حرفه ای هستند، همه آنها باید به طور جداگانه توسط ساترا مجوز داشته باشند. این امر به دلیل حجم زیاد مطالب هنوز اتفاق نیفتاده و به صورت مستمر در حال انجام است و امیدواریم هر چه زودتر این امر محقق شود.
برخورد با سکوهای اشتباه در پخش جام جهانی
یکی از موضوعاتی که در هفته های اخیر به عنوان تخلف از بسترهای پخش آنلاین صدا و تصویر جهانی مطرح شده است، موضوع پخش مسابقات جام جهانی است. رئیس ساترا اعلام کرده است که در این مدت بیش از 30 رسانه برخی از این مسابقات را به نمایش گذاشته اند. قائم مقام صدا و سیما درباره عملکرد این سازمان در این زمینه توضیح داد:
سازمان صدا و سیما حق کپی رایت و حق مالکیت پخش این بازی ها را به طور کلی خریداری کرد و به هیچ رسانه ای اجازه پخش نداد، اما برای اتحاد و حمایت از رسانه ها در فضای مجازی، اجازه پخش انحصاری قاب ( iframe) شبکه سه و شبکه. ورزش هم داد و خیلی از رسانه ها قبول کردند. البته برخی تخلفاتی داشتند که در مراجع قضایی با آن برخورد می شود.
مقیسه بر این باور است که بدون محدود شدن به قاب شبکه سه نمی توان مسابقات فوتبال را در همه تریبون ها پخش کرد و در این خصوص اظهار داشت: پخش زنده باید به صورت متمرکز برای محتوا رصد شود تا دید متفاوتی از آن دیده نشود. هر رسانه ای و می گویند سلیقه ای است». وجود داشته است.”
با وجود تمهیدات اندیشیده شده برای پخش مسابقات جام جهانی، تخلفاتی به چشم ساترا آمده و رئیس این سازمان اعلام کرده در صورت عدم رسیدگی به این تخلفات با سکوها برخورد خواهد شد. به گفته وی، در روزهای اول برخی رسانه ها تخلفات محدود چند دقیقه ای یا بیشتر داشتند. تخلفاتی که از سوی ساترا اخطار داده شده اما رفع نشده، توسط مراجع قضایی رسیدگی می شود.